SABRO

Türkiye'nin 22 Anadilinden Çağrı: Bir Dil Kaybolursa Bir Halk Ölür!

Dil Hakları İzleme Belgeleme ve Raporlama Ağı (DHİBRA) , 42 sivil toplum öznesinin imzaladığı ve 12 farklı dilde seslendirilen ortak bir açıklama ile 21 Şubat Dünya Anadili Günü'nü kutladı.

DHİBRA'nın ODTÜ İstanbul Mezunlar Derneği'nde gerçekleştirdiği toplantıda, anadili ile ilgili hak ihlallerine karşı duyarlı olma ve kazanımı yakından izleme ve tüm anadillerine saygı duyup sahip çıkma çağrısı yapıldı.

Toplantının, Türkiye’de farklı diller veya dilsel çoğulluk hakkında çalışan, anadilinin önem ve anlamı konusunda duyarlı olan sivil toplum özneleri arasında başlatılan bir dayanışma olduğu ifade edildi.

Bu metni kimse anlamayacak!

“ Yə tχəλ a ċəċa a.Ša ɣa-la.na.w.mə.t za bza a.wádya-ba, za λamsá dəwa.wt.

Dunay ɣa t°axə´-bza ɣa a.ċʼanə za tə´t Tevfik Esenç 08.10.1992 gə´ dəwa.qʼa. Wana´ ɣafa t°axə´-bza a.bayna.wə.qʼa. A ċəċa.n Türkiye gə´ yə tχəλ a.mə.məs˙a.fa.n, a.mə.ša ɣa-la.fa.n, a.mə.tχə.fa.n.

08.10.1992 λáqʼala; š´ə.nanaw-warad, š´ə.mas˙a, š´ə.warada, š´ə.wadya.qʼa.n yə c°aɣ̅ °ə. Dunay ɣa´w.bza “na´-bza ɣa´ məṡ°a” txa´ž´ š´əx!

“yə´zaqʼala a t°axə´-bza a č´aqʼa´” a. qʼa´. qʼa´ Tevfik Esenç ala a č´aqʼa´... “

“Bir dil kaybolursa bir halk ölür! “

(DHİBRA) bileşenleri, 2020 yılı Uluslararası Anadili Günü’nü, Kafkasya’dan Osmanlı İmparatorluğu topraklarına sürgün edilen Ubıh halkının Türkiye’de yitip gitmiş dilinden bir açıklama ile karşıladı.

Ubıhça metnini yazanlar ve metnin altında imzası bulunanların dahil, bugün Türkiye’de hiç kimsenin bu açıklamanın Ubıhça çevirisini okuyup anlayamadığı ifade edildi.

Ubıhça dilinin, 8 Ekim 1992 yılında bu dili konuşabilen son insan Tevfik Esenç’in ölümüyle toprak altına gömüldüğü vurgulanırken, masallarıyla, ağıtlarıyla, ninnileriyle bir dilin daha yitirildiği vurgusu yapıldı.

“Bu anlamlı günü ortak bir çağrıyla karşılarken, kaybolan diller, tehlike altındaki diller ve azınlık dilleri başta olmak üzere tüm anadillerinin insanlık için maddi ve manevi önemini ve eşsiz değerini vurgulamak istiyoruz.“

“Tüm dillerin önündeki engellerin kaldırılması, her bireyin kendi anadiliyle yaşamını istediği gibi sürdürmesi ve dilsel çoğulluğun barış içinde bir arada yaşamanın garantisi olarak görülmesi için, çoğulculuğun hayatın her alanına hakim olmasını istiyor ve savunuyoruz” açıklamaları yapıldı.

Toplantıda, UNESCO'nun 2030'a kadar tehlike altında ve kaybolmakta olan dillere sahip çıkacağı da gündeme getirildi.

DHİBRA'nın, 12 farklı dilde seslendirilen ortak açıklaması ile 21 Şubat Dünya Anadili Günü kutlandı.

Gazete Sabro ve Süryani Dernekleri Federasyonu'nun da imzacısı olduğu 42 sivil toplum özneleri şöyle:

TOP